Frans Van Hombeeckplein krijgt plantentuin van 150m²

Op het Frans Van Hombeeckplein werden op donderdag 23 november aan de kant van de Merodeschool meer dan 800 planten geplant. Op vraag van district Berchem staken Atelier Recup en Klimplant vzw samen met vrijwilligers, buurtbewoners en bijna 50 schoolkinderen de handen uit de mouwen om de grauwe dolomiet rond de grote stadsbomen aan de rand van het plein om te toveren tot een wilde plantentuin van ongeveer 150 m². In een verse laag groencompost plantten ze 800 planten en werd een laag hakselhout verspreid om de bomen in de toekomst weer een actief gezond bodemleven te bieden. De biodiversiteit van het plein krijgt hiermee een enorme boost.

De plantdag is de eerste fase van “De Groene Droom”, een project van Atelier Recup en Klimplant vzw in opdracht van district Berchem. De tweede fase volgt in het voorjaar van 2024. Dan bouwen Ruud Mesdag en Christoph Lemmens van Atelier Recup een grote pergolastructuur tegen de rand van de nieuwe plantentuin.

“Via deze opdracht willen we een experimentele oplossing die bijdraagt aan het klimaatrobuuster maken van het plein om zo de leefbaarheid te verhogen,” vertelt districtsburgemeester Evi Van der Planken. “We werken op verschillende schaalniveaus aan dat klimaatrobuust maken van onze openbare ruimte. De meerwaarden van groen zijn intussen bekend. De vraag is niet meer óf we meer groen moeten toepassen in de openbare ruimte, maar hoe we extra groen integreren met respect voor de andere pleinactiviteiten.”

Houten pergola zorgt voor schaduw
​“De houten constructie die we in het voorjaar plaatsen, wordt 3,5 meter breed, 3,3 meter hoog en ongeveer 20 meter lang,” vertelt Ruud Mesdag. “Als de klimplanten vanuit de plantentuin volgend jaar de structuur overwoekeren, zal de pergola in de heetste dagen van de zomer een schaduwrijke plek vormen op het plein. “Er wordt ook rekening gehouden met droogtestress,” vertelt Christoph Lemmens. “Via twee zeiltjes over de pergola vangen we tot 4.000 liter water op. Dat kan tijdens pieken van droogtestress worden gebruikt om de planten te bewateren.”

“De stedelijke leefomgeving kan door ontharden, vergroenen en verblauwen voorbereid worden ten aanzien van de gevolgen van een veranderend klimaat. Door de aanwezigheid van bijvoorbeeld nutsleidingen, ondergrondse constructies, mobiliteitsgebruik of andere ruimteclaims is dat niet altijd vanzelfsprekend,” zegt Marlies Lenaerts van Klimplant vzw. “District Berchem wil leren uit dit pilootproject: een klimaatrobuuste oplossing op een plein met dit soort uitdagingen.”

Transformatie van het plein
​Het Frans Van Hombeeckplein is een ​ plein in het hart van Oud-Berchem. Het plein kreeg na de bouw van een nieuwe ondergrondse buurtparking in 2013 een make-over naar het ontwerp van architectenbureau Stramien. Stramien behield destijds de bestaande bomen als overgang tussen de ruimte voor verkeer enerzijds en het schoolerf, de terrasjes aan de rand en het centrale plein waar heel veel uiteenlopende activiteiten zoals sport tot muziek in de wijk of marktjes mogelijk zijn. Maar ondanks het behoud van de grote bomen oogt het plein eerder grijs dan groen. Het is grotendeels verhard. Intussen zijn we bijna 10 jaar en ettelijke hete zomers verder. Een koele plek wordt erg gemist. In de zomer zindert het middenplein in de zon. Tijdens hete dagen zijn de aanwezige zitbanken onaantrekkelijk of zelfs onbruikbaar door het gebrek aan schaduw. Daar zal De Groene Droom verandering in brengen.